کتاب «چکیده مقالات همایش ملی جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن در آذربایجان»
کتاب «چکیده مقالات همایش ملی جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن در آذربایجان» به اهتمام و کوشش دکتر محمدعلی پرغو و رحیم نیکبخت در سال 1394 از سوی انتشارات دانشگاه تبریز به زیور طبع آراسته شده است. فلسفه برگزاری همایش مذکور، مربوط به هفتادمین سالگرد آغاز این واقعه مهم جهانی بوده است که لذا تلاش شده پیامدهای این رخداد مهم بهطور خاص در آذربایجان موردنظر قرار گیرد. منطقه آذربایجان بهویژه از این نظر حائز اهمیت است که با اتمام جنگ جهانی دوم و بهرغم خروج اکثر نیروهای متفقین از خاک ایران طبق توافقات قبلی، نیروهای ارتش سرخ از تخلیه مناطق شمالی ایران امتناع نموده و عملاً یکی از مهمترین جرقههای جنگ سرد را کلید زدند. پیامدهای آن ازجمله مسئله امتیاز نفت شمال و وقایع مربوط به فرقه دموکرات نیز بر اهمیت این برهه تاریخی افزوده است.
گستره و طیف مقالات ارائهشده به همایش نیز با عنایت به محورهای فوق، دربرگیرنده موضوعات مختلفی است که از آن جمله مباحثی همچون بررسی اوضاعواحوال زمانه حاکمیت فرقه دموکرات در آذربایجان اعم از مسائل اقتصادی، فرهنگ و سیاسی مرتبط با آن و نیز نقش دولت شوروی در این جریان، تبیین و بررسی مناطق دیگر آذربایجان و مناطق همجوار همانند اردبیل، خلخال، مراغه و نقده در دوران مذکور قابلذکرند. همچنین محور بخش دیگری از مقالات شامل پیامدهای اقتصادی و اجتماعی جنگ جهانی دوم بر اوضاع زندگی و زیست مردم این منطقه است همانند آثار ادبی و فرهنگی این جنگ و نیز تأثیر آن در ایجاد بحرانهایی همچون بحران نان و یا برگزاری مراسمی همچون عید نوروز که در برخی از مقالات ارسالی مورد بررسی قرار گفته است.